Więzi Rodzinne

Rodzina zastępcza

Rodzina zastępcza to taka rodzina, która zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, które z powodu przeszkód natury prawnej (rodzice nie zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej) nie mogą być przysposobione. Rodzina zastępcza może być ustanowiona także dla dziecka, które mogłoby zostać adoptowane (nie ma przeszkód natury prawnej), ale z różnych przyczyn nie udaje się znaleźć dla niego rodziny adopcyjnej.

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

1. rodzina zastępcza:
1. spokrewniona,
2. niezawodowa,
3. zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
2. rodzinny dom dziecka.

Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, mogą być wspierane przez rodziny Pomocowe.

Funkcje rodziny zastępczej

1. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:
1. dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
2. nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
3. wypełniają obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
4. nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
5. są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
6. przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7. zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
• rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
• właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
• wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
2. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
3. W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
4. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka sprawujący pieczę zastępczą nad dzieckiem mogą czasowo, za zgodą starosty, sprawować pieczę zastępczą nad tym dzieckiem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Sprawowanie pieczy zastępczej nad dzieckiem może być czasowo powierzone, za zgodą starosty, rodzinie zastępczej lub prowadzącemu rodzinny dom dziecka, którzy nie zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku gdy rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka sprawują pieczę zastępczą nad rodzeństwem tego dziecka.
6. Udzielając zgody, o której mowa w ust. 4 i 5, starosta bierze pod uwagę opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz określa czas, na jaki zgoda jest wydawana, a także sposób realizacji planu pomocy dziecku.
7. Okoliczności, o których mowa w ust. 1-3, ustala się na podstawie przeprowadzonej przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej analizy sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej.

Jak zostać rodziną zastępczą?

Jeśli chcesz zostać rodziną zastępczą to:

1. Omów plany przyjęcia dziecka w opiekę zastępczą ze swoją najbliższą rodziną, decyzję podejmijcie wspólnie.
2. Zastanówcie się, jakie są motywacje przyjęcia dziecka.
3. Skontaktuj się z doświadczoną rodziną zastępczą, PCPR lub MOPR.
4. Pracownicy poinformują Cię, jakie dokumenty trzeba będzie złożyć, a także jakie szkolenie będziesz musiał przejść.
5. Po spotkaniu informacyjnym i umówieniu z Tobą, pracownik socjalny przeprowadzi wywiad środowiskowy w Twoim domu i jesli spełnisz wymagania formalne, zostaniesz zakwalifikowany na szkolenie grupowe.
6. Po złożeniu stosownych dokumentów (wykaz poniżej) zostaniesz skierowany na szkolenie, które odbywa się w PCPR-ze lub Ośrodku i trwa zwykle około 3 miesięcy w zależności od programu.
7. Po ukończeniu szkolenia, zostaniesz poddany badaniom psychologicznym.
8. Po tym zespół, który przeprowadził szkolenie oraz badanie wyda Ci pisemne zaświadczenie kwalifikacyjne i opinię na Twój temat.
9. Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.
10. Na wniosek kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, posiadającego świadectwo ukończenia szkolenia, o którym mowa w art. 44 ust. 1, organizator rodzinnej pieczy zastępczej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania kandydata wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne zawierające potwierdzenie ukończenia tego szkolenia, spełniania warunków, o których mowa w art. 42, oraz posiadania predyspozycji i motywacji do sprawowania pieczy zastępczej.

Dodatkowe wymagania dla kandydatów na rodziców zastępczych:

• uzyskanie pozytywnej opinii ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, wydanej na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego,
• zaświadczenie od lekarza rodzinnego o przeciwskazaniu do pełnienia funkcji rodziny zastępczej
• zaświadczenie o nieleczeniu się w poradniach uzależnień i psychologicznej
• zaświadczenia o dochodach i zatrudnieniu
• zaświadczenie o niekaralności z sądu
• własnoręcznie napisany życiorys
• odpis aktu małżeństwa

Najczęściej zadawane pytania kandydatom na rodziców zastępczych:

• Czym kierowaliście się Państwo przy podejmowaniu decyzji związanej z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej ?
• Czy wszyscy członkowie Państwa rodziny wiedzą o zamiarze przyjęcia dzieci do rodziny i jaki jest ich stosunek do nich ?
• Czy będziecie Państwo w stanie zaspokoić potrzeby przyjmowanych do rodziny dzieci (wypoczynek letni, czas wolny, dodatkowe zajęcia związane z rozwojem zainteresowań oraz kompensacją zaburzeń rozwojowych) ?
• Czy w przypadku choroby dziecka będą Państwo w stanie zapewnić mu prawidłową opiekę? Np. czy ktoś z rodziny będzie w stanie pomóc Państwu w sytuacjach koniecznych ?
• Jak będzie wyglądał Państwa "powszedni dzień" po przyjęciu dziecka do rodziny (podział obowiązków, opracowanie zasad wspólnego życia, ewentualne przygotowanie pokoju czy miejsca dla dziecka) ?